Lipoedeem

Wat is lipoedeem?

We horen het zo vaak: een vrouw met dikke benen die bij de dokter komt, die zegt “Sorry, ik kan niets voor u doen. U moet flink gaan sporten en afvallen”. Zo werkt het helaas niet. Wat is lipoedeem? Lipoedeem betekent letterlijk ‘vetzwelling’. Bij lipoedeem is er sprake van een stoornis in de aanmaak van vetweefsel. De vetcellen in het weefsel bij lipoedeem zijn vergroot, trekken vocht aan en houden dit vast. Als gevolg van deze raadselachtige aandoening zwellen er grote hoeveelheden ongelijkmatig verdeeld vet en vocht op. Dit gebeurt onder de huid van de heupen, dijen, bovenbenen, knieën en onderbenen. De vetophoping loopt door tot net boven de enkels en men heeft daarbij slanke voeten zodat de benen kunnen lijken op druipkaarsen. Minder vaak komt voor dat ook de armen zijn aangedaan. Maar ook bij lipoedeem aan de armen zullen de handen slank blijven.

Wat zijn de symptomen?

In de eerste jaren bij lipoedeem voelt de huid zacht aan. Later treden veranderingen op, met name bij overgewicht. De huid wordt dan stugger en onregelmatiger. Bij lipoedeem is het niet mogelijk om deukjes in de huid te drukken, in tegenstelling tot andere vormen van oedeem. Maar hierbij kunnen bijvoorbeeld in de dijbenen puntjes ontstaan, ook wel ‘sinaasappelhuid’ of ‘cellulitis’ genoemd. Bij lipoedeem is de symmetrie een kenmerkende eigenschap, het doet zich voor aan beide zijden. Dit terwijl lymfoedeem zich bijvoorbeeld ook aan beide zijden kan voordoen.

U kunt lipoedeem herkennen aan de volgende symptomen:

• Zwaar gevoel in de benen
• Pijnlijk en gezwollen gevoel in de benen, maar slanke voeten
• Een koud gevoel, vooral in de onderbenen, enkels en voeten
• Toenemende klachten in de loop van de dag, met name bij warmte
• Moeheid en moeite met lichamelijke inspanning
• Cellulitis
• Dikke benen
• Snelle ontwikkeling van bloeduitstorting en blauwe plekken
• Schurende huid bij het lopen
• Last van knie-, voet- en heupgewrichten
• Bewegingsbeperking in betreffend lichaamsdeel
• Gewichtstoename, zonder dat hiervoor een duidelijke aanleiding is

Wat is de oorzaak?

Het is van belang te weten dat lipoedeem niet wordt veroorzaakt door teveel of verkeerd eten. Het is een chronische aandoening van de vetverdeling, die in matige tot ernstige vorm voorkomt bij 11% van de vrouwen vanaf de puberteit. Bij deze aandoening maken de vetcellen vet aan en groeien, maar verbranden dit nauwelijks meer. Naast de abnormale vetverdeling is er ook een verminderde afvoer van weefselvocht (lymfe) in combinatie met verslapping van het bindweefsel. Vaak is er ook verminderde spierkracht en zwakke gewrichten en steunweefsel. Soms ook doorgezakte voeten.

Bij het afvallen zal het weefsel van de lipoedeem benen niet of nauwelijks in volume afnemen. Het gevolg is een slanke taille met dikke benen. De exacte oorzaak van het ontstaan van lipoedeem is echter nog niet bekend. Het zal waarschijnlijk komen door een combinatie van vrouwelijke hormonale factoren, genetische factoren en verergering door overgewicht en te weinig bewegen.

Stadia bij lipoedeem

Meier-Vollrath en Schmeller beschrijven de drie stadia van lipoedeem:

• Lipoedeem stadium 1: omkeerbaar stadium: zachte huid met een dikke subcutane laag en gelijkmatig verdeelde kleine vetbobbeltjes. Het is zacht en u kunt er gemakkelijk een putje induwen (‘pitting’-oedeem). Het oedeem verdwijnt in de nacht of na enkele dagen bedrust.
• Stadium 2: onomkeerbaar stadium: grotere vetbobbeltjes in een ongelijkmatig, cellulitis-achtige huid. De zwelling geeft niet meer mee als u er op drukt (‘non-pitting’-oedeem) omdat er zich teveel bindweefsel heeft gevormd (fibrosering).
  Ook na langere bedrust verdwijnt het oedeem niet meer. Deskundige behandeling kan de zwelling verhelpen.
• Stadium 3: onomkeerbaar stadium: in toenemende mate verharde subcutis waardoor de zwelling weefsel is geworden dat niet meer weggaat. De huid is verhard, vertoont gezwellen met overlappende vetplooien. Het risico op ontsteking (wondroos) is groot. De huid is vatbaar voor het ontstaan van diepe wonden die slecht genezen.

Uitgebreide video over lipoedeem in de verschillende stadia

Uw lipoedeem behandeling

Lipoedeem is niet te genezen. De vetophopingen die zich vestigen op het lichaam zijn alleen te verwijderen door middel van liposuctie. Met behulp van een niet-operatieve behandeling is het mogelijk om lipoedeem onder controle te krijgen en te houden. Wanneer u het niet laat behandelen kan het toenemen en kunnen meer klachten ontstaan. Het is belangrijk om deze aandoening in een zo vroeg stadium te ontdekken via een correcte lipoedeem diagnose. Zo kan snel de eerste stap gezet kan worden naar een goede behandeling.

Als u lipoedeem vermoedt of lipoedeem pijn ervaart, kunt u contact opnemen met uw huisarts of ervaren specialist. Het herkennen van het lipoedeem stadium is bepalend voor de behandelopties en behandeladvies. Te snel overgaan naar een chirurgische ingreep is namelijk niet altijd de beste optie. Uw huisarts of specialist kan u vervolgens verwijzen naar een fysiotherapeut die gespecialiseerd is in lipoedeem therapie om bijkomende klachten te voorkomen of te beperken. Bij Fysio Masters hebben wij een gespecialiseerde oedeemtherapeut Mirjam Kuip met jarenlange ervaring en vakbekwaamheid. De behandeling stemmen we af op het stadium van de lipoedeem.

Lipoedeem behandeling per stadium

Lipoedeem behandeling in stadium 1 en begin stadium 2 is erop gericht de zwelling zoveel mogelijk te verminderen. Het is een combinatie van lymfedrainage, zwachtels en met oefeningen. Als er bij u een duidelijke lymfoedeem component is, kunnen we dit voorzichtig aanpakken met fysieke ontstuwingstherapie. Doordat lipoedeem pijnlijk is bij aanraken of stoten, is de druk van zwachtels en elastische kousen slecht te verdragen. In dat geval zal de therapeut eerst beginnen met lipoedeem massage ter pijndemping en huidverzorging om complicaties van lymfoedeem te voorkomen. Hierdoor wordt de huid minder gevoelig voor druk, wat een gunstige invloed heeft op de lipoedeem pijn.

Vervolgens zal zij compressie toepassen, intensieve verbandtherapie en u helpen met het aanmeten van steunkousen. Dit helpt om extra vochtvorming tegen te gaan en afvoer van lymfe te bevorderen. Hierdoor neemt het vermoeide gevoel in uw benen af. Daarna begeleidt zij u persoonlijk met het vergroten van uw spierkracht en ondersteunend bindweefsel door bewegingsadviezen en gerichte oefeningen.

Een actieve leefstijl met veel bewegen en individueel fitnessen onder goede begeleiding geeft u de volgende voordelen:

• Spieren verbruiken meer calorieën, ook in rust dan vetweefsel.
• Meer spierkracht leidt tot toename van de pompfunctie van het lymfesysteem waardoor de afvoer van lymfe; vocht en vet wordt vergroot.
• Verbeteren van de stabiliteit van enkels, voeten en knieën.
• Door het vergroten van de spierkracht bent u beter in staat om een goede houding te kunnen volhouden.

Tegen het einde van fase 2 en bij fase 3 kan een operatie zoals liposuctie nog helpen ter aanvulling of preventie van oedeem. Ook daarna is het belangrijk om een gezonde leefstijl aan te houden met gevarieerde voeding en voldoende lichaamsbeweging om het ontstaan van nieuwe vetophopingen te voorkomen.

Een effectief resultaat

De oedeemtherapeut is gericht op langdurige follow-up, begeleiding, objectieve effectmeting (zowel omtrek, gewicht en spierkracht) en zorgvuldige documentatie om te kijken of het gekozen behandelplan effectief is. De resultaten van haar behandeling zullen voor een groot deel echter van uw enthousiasme en inzet afhangen. Het is belangrijk dat u zelf goed op de hoogte bent van de achtergrond van lipoedeem en de factoren die van invloed zijn. Lipoedeem kan een levenslang probleem zijn, met invloed op uw kwaliteit van leven, dagelijkse activiteiten en zelfbeeld. Echter, we hebben ervaren dat met de juiste zorg, zelfmanagement en fysiotherapie behandeling de symptomen kunnen afnemen en uiteindelijk stabiliseren!

Lipoedeem vergoeding

De meeste zorgverzekeraars vergoeden liposuctie niet. Daarom wordt dit meestal alleen aangeraden in een vergevorderd stadium van lipoedeem. U krijgt bij de meeste zorgverzekeraars wel een vergoeding vanuit de basisverzekering voor de fysiotherapeutische lipoedeem behandeling. Hiervoor heeft u wel een verwijzing nodig vanuit de huisarts of dermatoloog. Anders krijgt u mogelijk nog een vergoeding vanuit de aanvullende verzekering. Vraag bij uw zorgverzekeraar of oedeemtherapeut na of er een vergoeding geldt voor oedeemtherapie.

Onze behandelmethoden

Decongestive Lymphatic Therapy (DLT) is alom geaccepteerd als de standaard conservatieve therapie voor lipoedeem. DLT kan bestaan uit de volgende behandelingsmethoden:

• Manuele Lymfe Drainage (MLD)
• Compressietherapie (bandage aanbrengen, zwachtelen)
• Oefentherapie
• Huidverzorging
• Lymftaping
• Therapeutische Elastische Kousen (TEK) of elastische panty
• Begeleiding door een diëtist (koolhydraat arm dieet)

Maak een afspraak

Heeft u het idee dat er iets mis is met uw benen? Dan raden we aan om langs te komen voor een vrijblijvend advies. Het begint vaak met een huid die lijkt op een sinaasappel, cellulitis. Daarna ontstaan er voelbare knobbeltjes. De behandeling van lipoedeem in een vroeg stadium is heel belangrijk voor het verloop van de ziekte. Met onze unieke behandeling zijn zeer goede resultaten behaald. Patiënten kunnen eerder hun gewone werk weer hervatten en hun leven weer oppakken. Heeft u vragen of wilt u advies? Maak en afspraak met hen en stel ze dan gerust en vrijblijvend. Wij geven u altijd een eerlijk en deskundig advies!

06-10343160

Whatsapp +31610343160

Online afspraak maken