Kaakgewrichtsklachten worden binnen de medische wereld aangeduid als ‘temporomandibulaire disfunctie’, wat letterlijk betekent het niet goed functioneren van het systeem dat gevormd wordt door de slaapregio en kaak. Hoe kan de orofaciaal fysiotherapeut helpen om kaakklachten op te lossen?

We vragen het aan Niels Baauw, die een specialisatie heeft doorlopen in kaakfysiotherapie.

1. Wat zijn de meest voorkomende kaakklachten?

De meest voorkomende kaakklacht is pijn vanuit het kaakgewricht of de kauwspieren. Andere veel voorkomende klachten zijn een knappend kaakgewricht of slotklachten van de kaak. Pijnlijke kaakklachten komen vaak voor samen met andere klachten, zoals hoofdpijn, oorsuizen en nekproblemen.

2. Welke problemen ondervinden mensen hierdoor?

Door kaakklachten ervaren mensen problemen met dagelijkse activiteiten zoals eten, praten, lachten of zoenen. Bij langdurige klachten heeft dit ook een effect op de gemoedstoestand van mensen met kaakklachten, waardoor zij een mindere kwaliteit van leven aangeven.

Een derde van de patiënten met kaakklachten geeft aan ernstige pijn te ervaren en de helft neemt hiervoor pijnstillers.

3. Kaakgewrichtklachten, hoe vaak komt het voor?

Ongeveer 1 op de 5 mensen heeft wel eens kaakklachten. Echter, slechts 1 op de 20 mensen zoekt er hulp voor. De meeste patiënten komen bij mij terecht doordat ze met hun tandarts de klachten bespraken en ze vervolgens gericht worden doorverwezen naar kaakfysiotherapie. Bijvoorbeeld voor het niet kunnen sluiten van de mond of omdat patiënten het gevoel hebben dat de kaak aan één zijde minder goed sluit. ‘Kaakfysiotherapie’ is nog niet zo bekend en velen hebben er nog nooit van gehoord.

4. Op welke leeftijd komen kaakklachten met name voor?

Kaakklachten komen voor op iedere leeftijd, maar vooral bij vrouwen tussen de 20 en 40 jaar oud.

5. Wat is de oorzaak van kaakklachten?

Pijn in het aangezicht kan meerdere oorzaken hebben, waaronder problemen met tanden of kiezen, maar ook klachten vanuit het kaakgewricht en kauwspieren. Vaak zijn de oorzaken niet toe te wijzen aan één ding, maar het is vaak een combinatie van meerdere factoren. Kaakklachten worden vaak veroorzaakt door overbelasting van de kauwspieren en het kaakgewricht, verkeerde mondgewoontes zoals kaakklemmen, tandenknarsen of trauma. Stress is ook van invloed. Soms kan een ongeluk, zoals een val op de kaak, de oorzaak zijn van kaakklachten. In zeldzamere gevallen kan de oorzaak ook voortkomen uit reuma, osteoartrose of fibromyalgie.

6. Hoe draagt spanning bij aan pijnlijke kaakspieren?

Spanning ontstaat doordat je gefrustreerd of boos bent, maar er te weinig mee doet. U slaat het in uzelf op. Dit is de oorzaak van gespannen kaken. De nacht is het moment om te ontspannen, om alles los te laten en uzelf te herstellen. Heeft u teveel spanning overdag die u niet aanpakt, dan kunt u het ’s nachts niet meer loslaten en geeft dat stress op uw kaken.

7. Waarmee start een orofaciaal therapeut precies?

Om een juiste diagnose te stellen begin ik altijd met een gesprek waarin ik vraag naar de aard, patroon, ontstaan en duur van uw klachten. Daarna voer ik een uitgebreid functieonderzoek uit. Ook uw gelaat, mondholte en gebit bekijk ik. Daarnaast beoordeel en meet ik bewegingsuitslagen en het bewegingspatroon van uw kaak; ook mogelijke aanwezigheid van kaakgewrichtsgeluiden wordt dan vastgesteld. 

8. Hoe ziet de behandeling eruit?

De manueel therapeutische behandelingen kunnen bestaan uit enkel- of meervoudige handelingen die tot doel hebben stoornissen in de beweeglijkheid van de wervelkolom, de kaakgewrichten en de schoudergordel op te heffen. Dit kan bestaan uit massage, mobilisatie, het doen van kaakfysiotherapie oefeningen en het aanleren van een juist gebruik van kauwspieren. Daarbij is het doel het verhogen van de belastbaarheid en het wegnemen van de pijn.

9. Wat zijn jouw tips voor mensen met kaakklachten?

De behandeling van kaakgewrichtsklachten begint altijd met een uitleg over de aard, oorzaak en prognose van deze klachten. Daarnaast geef ik instructies over wat u zelf kunt doen om deze te verminderen. Ik had laatst een meneer onder behandeling en door de behandeling van zijn kaak was zijn oorpijn die al enkele jaren aanwezig was verdwenen!

7 tips voor mensen met kaakklachten

1. Vermijd taai en hard voedsel waar je langdurig op moet kauwen (kauwgom, noten, stokbrood, drop, taai vlees en vermijd ook nagelbijten)

2. Kauw aan de kant waar de pijn zit

3. Eet kleine hoeveelheden

4. Ondersteun bij het gapen de onderkaak, zodat de mond minder ver opengaat

5. Vermijdt roken, alcohol en drugs

6. Neem rust en verminder de oorzaak van spanning en stress

7. Doe voor het slapen gaan ontspanningsoefeningen

Als uw kaakpijn aanhoudt, blijf dan vooral niet te lang met uw klachten lopen maar maak een afspraak en kom langs bij Fysio Masters Laren of Eemnes. Samira Waanders, Lech Kowalski, Robert Ham en ik zijn al jarenlang gespecialiseerd in het lokaliseren van de pijn en het behandelen van kaakklachten. Hoe sneller u erbij bent, hoe eenvoudiger uw klachten op te lossen zijn.

Heeft u nog goede tips? Laat het ons weten.