Wat is compressietherapie?
Het aanbrengen van een drukverband in het oedeemgebied zorgt voor tegendruk. Door middel van deze compressie therapie oedeem neemt de spanning in de weefsels toe. Dit zorgt vervolgens voor een toename van de vochtuittreding uit die weefsels en een toename van de opname van lymfe. De weefsels komen dankzij compressietherapie dichter bij elkaar, waardoor de oppervlakkige en diepere lymfestelsels vervolgens ook dichter bij elkaar komen te liggen. Dit zorgt ervoor dat de functie van het lymfestelsel in het oedeemgebied verbetert.
Waarom wordt compressietherapie toegepast?
Met behulp van compressietherapie is het mogelijk om de oedeemreductie die verkregen is dankzij de manuele lymfedrainage behandeling (MLD) te handhaven en te behouden. Daarom heeft het ook de voorkeur om deze in combinatie met MLD toe te passen.
Hoe werkt compressietherapie?
U kunt een ader en de bloedstroom er doorheen vergelijken met een tuinslang met water waarmee u de tuin op een warme dag water geeft. Wanneer u de planten die verder weg staan in de tuin wilt bereiken, moet u soms een trucje uithalen om de waterstraal verder te laten komen. De truc die u dan gebruikt is om het gat van de tuinslang dicht te knijpen met uw vingers, waardoor het water met grotere kracht door het smallere gat spuit en u verder kunt komen met de waterstraal.
Op een soortgelijke manier is het mogelijk om de aderen te helpen om zo de bloedstroom te versnellen. Namelijk door van buitenaf met iets dat druk uitoefent op een arm of been, de aderen meer dicht te drukken. Daardoor moet dezelfde hoeveelheid bloed door een kleiner gaatje. Het bloed gaat sneller stromen en kan daardoor meer vocht aan gaan zuigen uit bijvoorbeeld uw been. Ook kan het als een snelstromende rivier een stolsel (zoals bij een trombose) afslijpen, een ontsteking ‘wegspoelen’ of een slecht genezende wond versneld herstellen. Door ervoor te zorgen dat de diameter waardoor het bloed stroomt kleiner wordt, is het mogelijk om een aantal klachten te voorkomen of zelfs te genezen.
Welke behandelmethoden zijn er bij compressietherapie?
Compressietherapie kan bestaan uit meerdere technieken. De keuze voor een techniek is onder andere afhankelijk van het soort oedeem, de conditie van de patiënt en de fase van de behandeling. U kunt voor de volgende 3 technieken terecht bij Fysio Masters:
1. Compressietherapie zwachtelen
Wat is zwachtelen?
Zwachtelen is het aanbrengen van een drukverband om uw arm of been om het oedeem (vocht) wat zich heeft opgehoopt te doen verdwijnen. De medische term voor zwachtelen is Ambulante Compressie Therapie (ACT).
Waarom zwachtelen?
Over het algemeen starten we met zwachtelen om oedeem af te laten nemen. Bij ambulante compressie therapie is de patiënt in staat het betreffende lichaamsdeel te gebruiken en volstaan korte-rek bandages. Bij niet-ambulante compressietherapie zit of ligt de patiënt meestal in bed; dan moet men zwachtelen met lange-rek verbanden gezwachteld. Afhankelijk van het soort oedeem, kan het in sommige gevallen kan een combinatie van kort-rek bandages en lange-rek bandages het beste werken.
Duur van het zwachtelen
Hoe lang zwachtelen? Vooraf is niet precies te zeggen hoe lang zwachtelen nodig is om uw arm/been weer oedeemvrij te krijgen. Dit is afhankelijk van meerdere factoren, zoals uw verdere gezondheid, hoe lang het oedeem al aanwezig was, welk type oedeem (oppervlakkig of dieper liggend) en hoe het gesteld is met uw mobiliteit. Meestal is het zwachtelen onderbeen nodig totdat er voldoende afname van vocht is bereikt. Vervolgens is het mogelijk om een therapeutische elastische kous aan te meten. Dit zou na twee weken of na vier weken kunnen zijn. Het is daarbij belangrijk om goed vast te stellen wanneer de afname en de volumevermindering van het oedeem voldoende is. Tot die tijd is zwachtelen noodzakelijk.
Zwachtelmaterialen
Er zijn verschillende soorten zwachtelmateriaal te verkrijgen. Ze zijn er van katoen zonder enige rek, met weinig of juist met veel rek. Daarnaast zijn er ook zwachtelmaterialen die uit 2 of 4 lagen bestaan. Elk materiaal heeft zijn voor- en nadelen en uw therapeut zal afwegen welk materiaal het meest effectief voor uw situatie zal zijn.
Zelf leren zwachtelen bij oedeem
2. Therapeutische Elastische Kous (TEK)
Wat is TEK?
Therapeutische Elastische Kousen (TEK) zijn op maat gemaakte kousen die een bepaalde elasticiteit hebben, aangegeven als drukklasse. Drukklasse wordt aangegeven in millimeter kwikdruk (mmHg). Afhankelijk van het stadium van lymfoedeem en het soort oedeem kan men kiezen voor licht (klasse I) tot zwaar (klasse IV). De druk in de therapeutische kous is bij de hand/enkel iets hoger dan bij de bovenarm/dij: graduele compressie. Therapeutische Elastische Kousen dienen dus een bepaalde druk te geven en deze druk is hoger dan kousen die u in de winkel koopt.
TEK of steunkous?
Zijn steunkousen en TEK hetzelfde? Nee. Steunkousen hebben een lage druk en ze zijn als confectiekousen in vele winkels te koop. Ze geven echter niet voldoende druk om dieper in het been enig invloed op de bloedcirculatie uit te kunnen oefenen, terwijl TEK dit wel doen.
Wanneer worden TEK ingezet als behandeling?
TEK is nodig indien er een blijvende nabehandeling noodzakelijk is om de klachten van lymfoedeem te voorkomen of te beperken of symptomen zoals oedeem te bestrijden. Therapeutische elastische kousen zijn daarbij een hulpmiddel. Het is geen geneesmiddel wat ervoor kan zorgen dat uw klachten verdwijnen. Het kan helpen om de symptomen te verlichten en de zwelling te verbeteren. Het is beter ze te vergelijken met een bril. Een bril helpt om scherp te zien. Zet u hem af dan ziet u direct niet scherp meer. Zo is het ook met TEK. Op het moment dat ze niet meer worden gedragen is de uitwerking direct weg.
Welke soorten TEK zijn er?
Er zijn twee soorten TEK; vlakbrei kousen en rondbrei kousen. Vlakbrei kousen zijn plat gebreid en aan de achterkant aan elkaar genaaid zodat er een naad ontstaat. Rondbrei kousen zijn te vergelijken met dikke panty’s en hebben geen naad. Bij deze kousen zijn de mogelijkheden beperkter als het gaat om vorm en grootte. Beide koussoorten zijn in verschillende sterktes te maken.
Moeten TEK elke dag gedragen worden?
Het is belangrijk dat u de TEK alle dagen draagt. Door factoren zoals warmte, staand/zittend werk kunnen uw armen/benen weer verdikken of uw klachten toenemen. Daarnaast kan het zijn dat het bloedvatensysteem niet goed kan functioneren zonder de druk die de TEK uitoefenen. De klachten kunnen terugkomen of verergeren bij het niet dragen, waardoor u in een vicieuze cirkel kunt belanden.
Hoe moet u TEK onderhouden?
TEK moeten goed onderhouden worden om de werking ervan zo goed mogelijk te garanderen. Het advies is om ze te wassen na elke 2 tot 3 dagen dragen.
Als het warm is, mag ik de TEK uit laten?
Het is beter om de TEK aan te houden. Zeker als uw indicatie gepaard gaat met oedeem in de benen. Indien u de TEK niet draagt kan er zich weer zoveel oedeem in de armen/benen verzamelen dat uw klachten weer terugkomen. Ook kunnen de TEK gaan knellen of erger, door de toename van het oedeem moet er eerst weer opnieuw gezwachteld worden om al het oedeem weer af te voeren, voordat u uw TEK weer aan kunt doen.
Wie kan een therapeutische elastische kous aanmeten?
Gezien de complexiteit van lymfoedeem en de behandeling ervan moet een adequaat geschoolde deskundige die (in)direct bij de behandeling betrokken is, met kennis en kunde op het gebied van lymfoedeem (advies CBO-richtlijn) de therapeutisch elastische kous aanmeten. De deskundige moet de effectiviteit van een therapeutisch elastische kous controleren en eventuele aanpassingen kunnen laten aanbrengen. Een deskundige kan een bandagist met erkenning, een huidtherapeut, een oedeemfysiotherapeut of een dermatoloog zijn. Belangrijk is dat naast de controle van de maten van een kous, ook tijdens de controle van lymfoedeem de omvangsmaten van beide benen of armen worden opgemeten. Hierdoor blijft er ook controle op het gehele volume van een arm of been. Mocht er verslechtering optreden, dan kan een verwijzing naar een therapeut of uw specialist voor aanvullend onderzoek nodig zijn. Vervolgens kan een eventueel behandelprogramma plaatsvinden.
Hoe gaat het aanmeten in zijn werk?
Therapeutisch elastische kousen vergoeding
Vergoeden zorgverzekeraars therapeutische elastische kousen? Ja, zorgverzekeraars vergoeden TEK vanuit het basispakket. Dit betekent dat u niet aanvullend verzekerd hoeft te zijn. Vraag bij uw zorgverzekeraar of oedeemtherapeut na of u een vergoeding krijgt voor TEK.
Hoe vaak moet ik mijn TEK vervangen?
Het advies is om ze jaarlijks te vervangen. Hoe ouder ze zijn, hoe minder druk ze geven. U kunt beter niet wachten totdat een kous kapot is. Het is van belang dat de kousen druk blijven geven om te verhinderen dat er vocht terug komt in uw arm/been. De meeste zorgverzekeraars vergoeden 1x per jaar 2 stuks (bij een aandoening aan 1 been) of 2 paar (indien het beide benen betreft).
3. Niet elastisch verband
Als zwachtelen voor de nacht geen oplossing (meer) is voor hardnekkige of sterk in omvang wisselend lymfoedeem. Wanneer toch druk vereist is om het onder controle te houden, kan een niet-elastisch verband worden aangemeten. Dit aanmeten moet gebeuren door iemand die hiervoor speciaal is opgeleid. Niet-elastische verbanden zijn verbanden van bijvoorbeeld Circaid®, FarrowWrap® of Mediven® (of wel circulatiehulpen). Deze verbanden kunt u gemakkelijk zelf aanleggen door middel van klittenband. Inmiddels zijn er verschillende typen niet-elastisch verbanden beschikbaar voor verschillende soorten oedemen.
In overleg met de oedeemtherapeut van Fysio Masters, Faranak Memarian kan bekeken worden of het dragen van een niet-elastisch verband raadzaam is.
De onderstaande video laat zien hoe niet-elastisch verband kan worden aangebracht.
Patiëntervaringen Fysio Masters
“Zorgvuldige lymfoedeem behandeling, advies en begeleiding. Ook in deze coronatijd krijg ik bijvoorbeeld extra informatie en filmpjes met oefeningen. Mogelijkheden en informatie worden duidelijk besproken en wordt er ook zo nodig getaped.” Zorgkaart Nederland – 28 mei 2020.
“Zichtbare verbetering oedeem. Professioneel. Prettig. Efficiënt. Harde werker. Komt afspraken na. Doelgericht. Goed in samenwerken. Ook met de patiënt. Zorgzaam. Luisterend oor.” Zorgkaart Nederland – 11 februari 2021.
“Bijzonder vriendelijk en kundig! Mevrouw Memarian heeft me op een hele prettige en rustige manier geholpen. Dankzij haar lymfedrainage massage en de medical tape, werd de hevige pijn in borst direct verlicht. Gecombineerd met de behandelingen van haar collega mevrouw Waanders en de meegekregen thuisoefeningen, waren mijn pijnklachten al na een paar behandelingen zo goed als weg. Enorm dankbaar!” Zorgkaart Nederland – 15 april 2021.
Afspraak maken
Wilt u van uw lipoedeem pijn en lymfoedeem klachten af? Heeft u vragen welke positieve effecten compressietherapie benen voor uw been klachten kan hebben? Neem gerust contact op en kom langs voor een vrijblijvend advies van onze oedeemtherapeut wat compressietherapie voor uw situatie kan betekenen. Wij staan 6 dagen per week voor u klaar en helpen u graag!
06-10343160 Whatsapp +31610343160 Online afspraak maken